Jak świętować Dzień Niepodległości? Jak lubisz: ot, choćby biało-czerwonym toastem. W tym roku długi weekend, kolejny w tym miesiącu, daje pełen wachlarz możliwości. Zobacz, co dla Ciebie wybrałam. 

 

Jak głosi legenda (którą ostatnio słyszałam ledwie parę dni temu, podczas rejsu po Cykladach, na którym byli m.in. gdańszczanka i rodowity krakowianin) w niektórych miastach 11-listopadowe parady to czas beztroski i radości. Przykro powiedzieć, że w Warszawie od lat jest ciut inaczej, pozostaje mieć nadzieję, że niebawem się to zmieni. Zawsze jednak można w ten dzień (oraz kolejne dni długiego weekendu) wybrać się gdzieś indziej. Np. na:

 

1. Więcej zieleni! Projekty Aliny Scholz

Muzeum Woli, ul. Srebrna

 

Do końca listopada, w tym przez cały długi weekend,  w Muzeum Woli możesz zobaczyć projekty Aliny Scholzówny, odpowiedzialnej za niezliczone ogrody i kompleksy parkowe w całej Warszawie i okolicach (np. Palmirach). Jeśli nazwisko słyszysz po raz pierwszy, przypomnij sobie prace Romualda Gutta, bardzo długo pracowali w duecie.

 

długi weekend listopadowy Scholzowna 1 Hanka Warszawianka

 

Od razu jedno ostrzeżenie: niezależnie od tego, co usłyszysz w kasie, samodzielne zwiedzanie polecam Ci rozpocząć od parteru. Inaczej przykłady kolejnych realizacji poprzedzą ciekawe (i w sumie niezbędne dla zrozumienia ekspozycji) o drodze, jaka zaprowadziła bohaterkę do zawodowych laurów. Arcyciekawą dla częścią wystawy są słoiki z konkretnymi gatunkami roślin i klarownym wyjaśnieniem, które gdzie dobrze się sprawdzą, czemu i kiedy pojawiły się w Warszawie itp.

 

długi weekend listopadowy Scholzowna 2 Hanka Warszawianka

 

 

Przyciągającym wzrok elementem ekspozycji na parterze jest też siatka powiązań zawodowo-prywatnych Aliny Scholzówny, warto się w nie wczytać i zobaczyć, jak mocno zakorzeniona (nomen omen) była w warszawskim krajobrazie artystycznym.

 

 

2. Xawery Dunikowski. Malarstwo – wystawa

Muzeum Rzeźby Królikarnia

 

O tym, że Xawery Dunikowski wielkim rzeźbiarzem był, na pewno wiesz. Ale artysta spełniał się też malując obrazy, o których dziś rzadko się mówi.

 Gdybym nie umiał malować, nie umiałbym też rzeźbić – mawiał. W twórczości malarskiej stawiał filozoficzne pytania o sens ludzkiej egzystencji, o miejsce człowieka we wszechświecie, o nieśmiertelność istoty ludzkiej.

Wyjątkową okazją do zapoznania się z malarską twórczością Ksawerego Dunikowskiego jest przedłużona do 12 grudnia wystawa w Królikarni. W niedzielę 14 listopada o 12.00 można wziąć udział w oprowadzaniu kuratorskim, polecam Ci gorąco.

Wiele z pokazywanych obecnie prac nie było eksponowanych publicznie od 1961 roku. Inne, m.in. szkice do kompozycji abstrakcyjnych i niektóre szkice do cyklu „Kaktusy”, są prezentowane po raz pierwszy. Wystawę poprzedziły szeroko zakrojone prace konserwatorskie. Ekspozycja podzielona jest na sale tematyczne: „Portrety”, „Katharsis”, „Memento”, „Czas”, „Pracownia”, „Człowiek w kosmosie”, które pozwalają prześledzić proces twórczy i doskonalenie warsztatu.

A o samej Królikarni dowiesz się z reportażu:

 

 

3.„Rzeczpospolita Zakopiańska” – pokaz filmu w Domu Spotkań z Historią

11 listopada godz. 18.00

 

Jak wyglądały okres przejściowy między niewolą a wolnością? Sporo wiemy o tych dniach na przykładzie Warszawy, mniej – innych miejsc w kraju. Okazją, by poznać jego góralską odsłonę, będzie pokaz filmu „Rzeczpospolita Zakopiańska” w Domu Spotkań z Historią, przewidziany właśnie na długi weekend. Wśród ożywionych cyfrowo postaci będzie m.in. Stefan Żeromski, który w tej strukturze odegrał jedną z kluczowych ról.

 

 

4. Stanisława Walasiewicz 1911−1980. Fotograficzna opowieść najszybszej kobiety świata – wystawa

Muzeum Sportu i Turystyki

 

W okresie międzywojennym Stanisława Walasiewicz była jedną z najbardziej znanych i utytułowanych sportsmenek. Zdobywała medale i biła rekordy w biegach na różnych dystansach, biegach przez płotki, skoku w dal i wzwyż, rzucie dyskiem i oszczepem, pięcioboju. W latach 30. XX w. została okrzyknięta najszybszą kobietą świata. Niektóre jej rekordy przetrwały do połowy lat 60. XX w.

 

długi weekend listopadowy walasiewiczowna Hanka Warszawianka (1)

 

Ale dziś pamięć o niej nie może równać się tej, jaka towarzyszy choćby Halinie Konopackiej. Dlaczego? Odpowiedzi można poszukać na otwartej w październiku wystawie w Muzeum Sportu i Turystyki (jeśli jeszcze nie byłeś: mieści się w Centrum Olimpijskim na Wybrzeżu Kościuszkowskim, niedaleko placu Wilsona).

Wystawa opowiada historię życia i drogę Walasiewiczówny do olimpijskich sukcesów. Jej kariera  pełna była nagłych zwrotów i stanowczych decyzji, a zakończone tragicznie życie to gotowy materiał na scenariusz filmowy. Na ekspozycji, która otwarta będzie do lutego 2022 roku, zaprezentowano ponad 300 zdjęć z jej albumów oraz dokumenty, pamiątki osobiste i trofea sportowe, które przekazała do Muzeum w 1977 r., podczas ostatniego pobytu w Polsce.

 

długi weekend listopadowy walasiewiczowna Hanka Warszawianka (2)

 

5. Spacerowniki „Pod flagą biało-czerwoną”

 

Dwa spacerowniki powstały w ramach wspieranego przez Urząd Miasta projektu „Dźwięki miasta miasto dźwięków. Zatarte ślady żydowskiej Warszawy” realizowanego z Towarzystwem Społeczno-Kulturalnym Żydów w Polsce.

 

spacerowniki niepodległość Hanka Warszawianka

 

Dwie półtoragodzinne trasy do samodzielnego przejścia zachęcają do poznawania dokonań żydowskich mieszkańców Warszawy okresu II RP. A było ich co niemiara: słynni naukowcy, muzycy i twórcy estradowi, pionierzy kina, sportowcy. Dziś często mało kto o nich pamięta.

Trasa składa się z dziesięciu zagadek, ale nie zniechęcaj się. Każdą z nich będziesz w stanie rozwiązać, nawet jeśli na starcie jesteś w tym temacie zupełną nogą. Spacerownik pomyślany jest tak, żeby wnikliwie obserwując pewne elementy topografii czy zdjęć uczyć, bawić i nie wprawiać w zakłopotanie „bo skąd ja miałem to wiedzieć”.

Dowiesz się m.in:

  • kto trząsł warszawską kinematografią i które „odkrycie” z sukcesem wysłał do Hollywood
  • jakie żydowskie partie reprezentowane były w Sejmie w II RP
  • które ze szlagierów zawojowały serca bywalców lokali przy Nowym Świecie
  • gdzie pracował słynny bakteriolog Ludwik Hirszfeld

Możesz je pobrać ze strony i kiedy tylko chcesz wyruszyć szlakiem warszawskiej różnorodności.

 

6. Był sobie Luwr – film dokumentalny

 

A jeśli z różnych względów w długi świąteczny weekend musisz pozostać w domu, polecam Ci niezwykle ciekawy film o tym, jak powstawały zbiory Luwru. Wyprodukowała go telewizja Arte.

długi weekend listopadowy Luwr Hanka Warszawianka

 

Dowiesz się z niego m.in.

  • Jak egipskie wspaniałości zamiast do Paryża trafiły do Turynu
  • Jak Wenus z Milo stała się przedmiotem małej wojenki francusko-niemieckiej
  • Co spowodowało, że sztuka współczesna z przytupem weszła do Luwru

I na deser garść świeżutkich (z końca października) zdjęć z Milos, gdzie znaleziono słynną rzeźbę, którą do dziś możesz oglądać w Luwrze.

 

długi weekend listopadowy Milos Hanka Warszawianka

Niespodzianki od Hanki Warszawianki

7. Poznańskie zwyczaje

 

Długi weekend listopadowy to też dobry czas, by wybrać się do Wielkopolski. Tu święto niepodległości obchodzi się trochę inaczej niż w reszcie kraju. Jak? Zapraszam na rozmowę, jaką wspólnie z Jowitą Ludwikiewicz przeprowadziłam z Piotrem Ciesielskim, przewodnikiem z PoPoznaniu.pl

Dowiesz się m.in.

  • Skąd wzięła się nazwa ulicy Św. Marcin i dlaczego się jej nie odmienia
  • Kto i dla kogo upiekł pierwsze rogale świętomarcińskie
  • Czy poznaniacy jedzą rogale poza Dniem Niepodległości

 

 

 

8. Polskie style narodowe 1890-1918

Muzeum Narodowe w Krakowie

 

A skoro była mowa o Poznaniu, czas teraz na Galicję. W krakowskim Muzeum Narodowym trwa właśnie wystawa „Polskie style narodowe 1890-1918”, rozpoczynająca serię „4xnowoczesność”. Można ją zobaczyć przez cały długi weekend listopadowy.

Kuratorzy wyszli od poszukiwań stylu narodowego, jaki był udziałem pozbawionych autonomii narodowej Polaków na przełomie XIX i XX wieku. Pierwsza w czterech, zaplanowanych do 2024 roku wystaw to raj dla miłośników zakopiańszczyzny i huculszczyzny. Sztuka ludowa tych dwóch regionów dominuje na wystawie, pełnej skądinąd ciekawych, wciągających rozwiązań.

 

długi weekend listopadowy Kraków Hanka Warszawianka (1)

 

Co ciekawe, zupełnie osobną, czasem dość awanturniczą (umożliwiającą np. przechodzenie przez ramy obrazu) ścieżkę zwiedzania mają dzieci. Jest ona tak atrakcyjna, że – nie ukrywam – czasem szukałam najpierw umieszczonych niziutko informacji dla malców, a dopiero potem tych dla dorosłych. Również zasoby gablot udostępniono małym użytkownikom: żeby mogły zajrzeć, posłużono się… podnóżkami vel podstawkami, które przystawia się każdorazowo, kiedy jest taka potrzeba.

 

 

Ja tradycyjnie szukałam wątków warszawskich. Nie znalazłam ich części poświęconej pomysłom na polski strój narodowy z drugiej połowy XIX wieku, ale już kawałek dalej, przy kongresie esperanto – jak najbardziej. Więcej nie powiem, licząc, że wybierzesz się sam(a).  Warto.

 

 

9. Fajna ferajna w Indiach – dokument interaktywny

 

Nie wiem, czy wiesz, że na warszawskiej Ochocie jest skwer Dobrego Maharadży. O kogo chodzi? O Jama Sahebę Digvijaysinhji, który podczas II wojny światowej „zaprosił” do wzniesionego przez siebie osiedla tysiąc polskich dzieci – sierot po zesłańcach na Syberię.

 

 

Fundacja Nil Desperandum w tym roku wyprodukowała dokument interaktywny (oficjalnie przeznaczony dla dzieci i młodzieży, ale zapewniam, że dorosłym też może się spodobać) którego reżyserem jest Tomasz Stankiewicz. Jest utrzymany w konwencji komiksu. Długi weekend listopadowy trwa (dla niektórych) aż 4 dni, więc może znajdziesz czas i na ten dokument.

Z perspektywy dziecka mówi o historii wywózki dziewięcioletniego Wiesia Stypuły i jego rodziny z Kresów Wschodnich w 1940 roku i niespodziewanego ocalenia chłopca. Trafia on do osiedla zbudowanego przez tzw. dobrego maharadżę Jama Saheba Digvijaysinhji w Balachadi nad Morzem Arabskim. Tam, wraz z tysiącem innych polskich sierot, odzyskuje dzieciństwo utracone w ZSRR.

Zobaczysz go tutaj:

 

 

10. Wszystkie odcienie historii: Muranów – webinar (Muzeum Polin)

14 listopada (niedziela) godz. 17.00

 

Na koniec długiego weekendu, w niedzielę 14 listopada możesz wirtualnie wybrać się na Muranów. Przewodnikiem będzie doskonały specjalista, na co dzień oprowadzający po wystawie stałej Muzeum Polin, dr Mariusz Jastrząb. Jego spojrzenie będzie nie tylko spojrzeniem historyka dziejów społecznych i gospodarczych i kulturoznawcy, ale też – mieszkańca Muranowa, dzięki czemu oprócz warstwy oficjalnej, będzie też trochę emocji.

Jak piszą organizatorzy, Muranów to dzielnica Warszawy, która była niegdyś domem najliczniejszej społeczności żydowskiej w Europie. W czasie wojny Niemcy utworzyli na jej terenie getto. Po wojnie na jej gruzach wzniesiono osiedle z „jasnymi mieszkaniami dla robotników”, jak głosiła propaganda lat pięćdziesiątych. Podczas spotkania zaproponujemy samodzielne odkrywanie fragmentów tej skomplikowanej historii. Pokażemy, co można wyczytać z archiwalnego filmu albo starej, nieostrej, czarno-białej fotografii. Porozmawiamy o tym, jakie pytania trzeba zadawać, aby z niepozornej kartki pocztowej, jak z książki móc czytać o codziennych troskach i radościach dawnych warszawiaków.

Bilet: 15 zł

 

 

11. Warszawskie cmentarze z przymrużeniem oka – wykład w pałacu Szustra

15 listopada (poniedziałek) godz. 18.00

 

A jeśli Twoim ulubionym sportem jest przedłużanie długich weekendów, w tym miesiącu daję Ci po temu wspaniałą okazję. W poniedziałek 15 listopada o 18.00 w ramach cyklu „Warszawa pod lupą” zapraszam na wykład organizowany przez Warszawskie Towarzystwo Muzyczne. Będzie mrocznie (choć jak to u mnie, również wesoło).

 

cmentarz warszawa hanka warszawianka bródno

 

Opowiem:

  • czemu w Zaduszki odbywał się bal „na jednej nodze”
  • kto zostawił w Warszawie serce, a kto… jelita
  • jak nubijscy kapłani trafili na Bródno
  • kto tak nadepnął na odcisk Rosjanom, że szukali go zawzięcie nawet na cmentarzu

 

Wstęp wolny, zapraszam!

 

Bonus track – te miejsca polecam Ci POZA długim weekendem

 

12. Rezydencje królewskie – bezpłatny wstęp w listopadzie

 

Do Zamku Królewskiego, pałacu w Wilanowie oraz Pałacu Na Wyspie przez cały listopad wejdziesz za darmo. Ale w długi weekend polecam Ci tam wizytę tylko wtedy, jeśli lubisz tłumy.

Masz przecież jeszcze ponad 2 tygodnie, żeby wejść do pałacowych wnętrz za friko. Podpowiedzi, na co zwrócić uwagę, znajdziesz w artykułach:

http://bit.ly/Zamek5rzeczy

http://bit.ly/Lazienki5rzeczy

http://bit.ly/Wilanow5rzeczy

 

13. Dworek Milusin

 

Czyli miejsce, w którym mieszkał marszałek Józef Piłsudski. Zostanie otwarty 11 listopada, ale znów: jeśli nie lubisz tłoku, polecam Ci zobaczenie go dopiero, kiedy skończy się długi weekend. O samym Muzeum Józefa Piłsudskiego przeczytasz tutaj (klik).